Modernisatie van de OV-chipkaart

Translink stapt over van de OV-chipkaart naar een nieuwe betaalstandaard voor bankpassen en smartphones. Ook het achterliggende applicatielandschap en de infrastructuur gaan op de schop. Voor de IT-partners van Translink, waaronder Solvinity, betekent dit schaken op twee borden tegelijk.

OV-dienstverlener Translink zit midden in een grootscheeps verandertraject. De oude OV-chipkaart, waarvan er 15,3 miljoen in omloop zijn, wordt vervangen door een nieuwe en moderne betaalstandaard. Dat maakt het mogelijk om je OV-reis te betalen met je bankpas of je mobiele telefoon. Die nieuwe technologie moet in 2022 beschikbaar zijn voor een landelijke uitrol, maar de coronapandemie heeft ook hier roet in het eten gegooid”, aldus Ted Straathof, IT Operations Manager bij Translink. De introductie van de nieuwe betaaltechnologie is gestart met pilots bij buslijnen in onder meer Lelystad en de Gooi- en Vechtstreek. Met name tijdens de eerste periode van de coronapandemie hadden vervoerders wel andere dingen aan hun hoofd dan het vervangen van de kaartlezers voor het in- en uitchecken.” Hierdoor duurt de introductie wat langer dan gepland. 

Voorfinancieren

Het invoeren van de nieuwe betaaltechnologie gaat verder dan alleen het vervangen van miljoenen uitleesapparaten op trein- en metrostations en in bussen en trams. Ook de rol van Translink verandert: van technologieleverancier die ook de financiële transacties verzorgt naar een regisseursrol rondom betalingen van OV. Straathof legt uit: Bij de OV-chipkaart kon je reizen op saldo’: zowel de vervoerder als Translink hadden hiermee vooraf zekerheid dat er betaald wordt voor een reisbeweging. Bij de zogenaamde EMV-standaard wordt realtime achteraf afgerekend via de bankrekening. Dat betekent dat Translink, die de reis als het ware voorfinanciert, meer risico loopt: wat als een reiziger wel instapt, maar aan het eind van de reis geen toereikend banksaldo heeft? Mag iemand dan het station of de tram niet uit? Crediteurenbewaking wordt essentieel.” 

Meer dan het klassieke OV 

Translink moet bij het verwerken van de transacties niet alleen de identiteit en in- en uitstappunten registeren, maar ook abonnementen en kortingsregelingen verwerken. En daarbij zal het in de nabije toekomst om meer gaan dan alleen het klassieke OV’. Met de nieuwe technologie kunnen ook andere mobiliteitsdiensten aanhaken. Het open maken van je OV-fiets gaat nu nog met je OV-chipkaart, straks moet dat via de EMV-standaard kunnen. Ook andere mobiliteitsaanbieders – denk aan deelauto’s of deelscooters – kunnen straks de nieuwe omgeving gaan gebruiken. 

Veranderende rol

Met die veranderende rol van Translink gaat ook het IT-landschap op de schop. Translink werkt al lange tijd samen met Solvinity voor het technisch beheer van de IT-infrastructuur. Voor het huidige OV-chipkaartsysteem bestaan twee omgevingen: een primair systeem en een uitwijksysteem. Mocht het primaire systeem omvallen, dan worden transacties gebufferd en kan het uitwijksysteem deze verwerken. In de nieuwe setting is er sprake van realtime processen. Daardoor wordt de continue beschikbaarheid van de technologie nog belangrijker: het niet kunnen registreren van reisbewegingen leidt dan namelijk direct tot omzetverlies voor uiteindelijk de vervoerders. 

Piekbelasting systemen

Het gebruik van het openbaar vervoer in ons land kent pieken en dalen op seizoens- en weekniveau. Op een topdag – denk aan de eerste dag dat de colleges beginnen of koningsdag, als iedereen het OV neemt – verwerken we tien miljoen transacties, op andere dagen 7 tot 8 miljoen. Door de coronapandemie zijn de pieken en dalen wel enigszins veranderd. Niet alleen zijn de volumes aan transacties flink afgenomen, de ochtendspits duurt tegenwoordig wat langer en in plaats van de maandag zijn nu vooral de dinsdag en donderdag drukker geworden,” aldus Straathof. 

Ondanks die veranderde patronen is er nog steeds sprake van piekbelasting, waarvoor voldoende verwerkingscapaciteit beschikbaar moet zijn. De bestaande systemen rondom de OV-chipkaart zijn maximaal gedimensioneerd, op de grootste pieken. Met cloudcomputing kan je de benodigde IT-infrastructuur vertienvoudigen wanneer het nodig is. Opschalen wil je bovendien geautomatiseerd doen en niet afhankelijk maken van menselijke fouten, of van ruis in de communicatie.” 

Innoveren aan de rand 

Translink werkt al bijna tien jaar samen met Solvinity. In 2011 heeft Solvinity de IT-operatie van Translink grotendeels ondergebracht in eigen (private) datacenters. Voor de nieuwe betaalstandaard is gekozen voor een drievoudig redundante cloudomgeving. Dat biedt Translink meerdere voordelen. Het vergroot allereerst de mogelijkheden om onderhoud en beheer te doen – als een systeem onbeschikbaar is, ben je nog steeds redundant. Een tweede voordeel van de cloudomgeving is dat ontwikkelaars snel en eenvoudig een testomgeving voor nieuwe functionaliteit kunnen opzetten, ook bijvoorbeeld voor specifieke vervoerders, zonder dat dat de bedrijfsvoering in de weg zit. Straathof: We kunnen straks met meerdere acceptatieomgevingen werken. Dat leidt tot meer flexibiliteit in het proces van vervoerders aansluiten op nieuwe functionaliteit. En tot slot bevat de nieuwe cloudomgeving veel meer geïntegreerde functionaliteit. Nu staan billing‑, order- en klantenserviceprocessen nog in aparte applicaties. Die worden straks ontsloten via API’s, zodat verschillende vervoerders zelf hun landschap kunnen samenstellen.” 

Cloud staat aan de basis van new business 

Ook na de uitfasering van de OV-chipkaart blijft de kerntaak van Translink clearing en settlement binnen het OV. Het bedrijf berekent na in- en uitchecken de kosten die de reiziger maakt – inclusief alle kortingen en voorwaarden, via een engine die tot de kroonjuwelen van Translink behoort”, aldus Straathof. Hierbij hoort ook de dienstverlening richting vervoerders en reizigers over de gemaakte reizen. Met tien miljoen realtime transacties per dag is het nog belangrijker dat fraudedetectie en ‑bestrijding goed geregeld zijn. De bedrijfsvoering biedt ook andere kansen. Translink krijgt meer mogelijkheden om OV-bedrijven en overheden te voorzien van analyses op basis van aggregeerde transactiegegevens. Denk aan vragen over vervoersstromen over verschillende modaliteiten heen rond bestaande of nieuwe stations of de beoogde vestigingsplaats van bijvoorbeeld een nieuw ziekenhuis. Translink biedt deze services aan als Translink Insights Mobility. 

Onmisbare infrastructuurkennis

Translink bouwt het ene platform af en het andere platform op, terwijl de business net als het OV gewoon moet blijven doordraaien. In dit proces is het essentieel dat je IT-partners beide werelden kennen. De nieuwe applicatieomgeving draait in de clouds van Oracle en Azure; de softwareontwikkeling voor de nieuwe systemen ligt bij Scheidt & Bachmann, en Solvinity is de partij die helpt bij het opzetten van alle verbindingen, de inrichting van de cloud, de architectuurkeuzes. Op het vlak van security – preventie, detectie en respons – werken Scheidt & Bachmann en Solvinity nauw samen en voert Translink de regie. 

Security by design 

Om van de internationale EMV-standaard gebruik te kunnen maken, moeten de systemen en infrastructuur voor de Identity Based Ticketing omgeving (IDBT) voldoen aan de Payment Card Industry Data Security Standard (PCI/DDS) certificering, standaarden waarmee betaalkaartfraude wordt bestreden. Solvinity helpt hierbij met voorzieningen op het gebied van continuous hardening, security by design, segmentatie van de infrastructuur en een strikt update- en patch-beleid. Hoewel je met een cloud minder afhankelijk wordt van infrastructuurleveranciers, overlappen de werkgebieden van infra- en applicatiepartijen elkaar. Solvinity moet als infrastructuurpartner steeds meer weten van de applicatiekant. Daarnaast heeft Solvinity een dubbelrol: enerzijds het stabiel houden van de bestaande omgeving en anderzijds meebewegen naar de nieuwe wereld.” 

Teams met een dubbel competentieprofiel 

Verbouwen terwijl de winkel openblijft: Translink verwacht dat beide rollen ingevuld worden en dat vraagt het nodige van de teams. De teamleden moeten dus goed kunnen schakelen – voor een groot deel hebben ze dubbelrollen. Die dubbelrollen zijn echt noodzakelijk, want zo zorgt Solvinity ervoor dat er technisch beheerders en database administrators met praktijkervaring en domeinkennis in het vernieuwingsprogramma meedraaien. Maar bij een storing moeten ze wel optreden, en dat mag niet ten koste gaan van het vernieuwingsprogramma – en andersom. En ze moeten behulpzaam zijn bij het uitzetten van on premise applicaties, die straks standaard als PaaS-dienst worden aangeboden. Infrastructuurdiensten zijn nog geen commodity, maar het gaat de goede kant op, aldus Straathof. 

De toekomst

Waar staat Translink over vijf jaar? Straathof: Dan zijn we volledig over op de EMV-standaard en hebben we gesprekken met allerlei mobiliteitsaanbieders. Vanuit de clearing en settlement-rol zijn we dan tevens in gesprek met onze bestaande klanten over aanvullende diensten. Daarnaast kunnen we ook over de grens gaan werken, denk aan Nederland en Duitsland, maar uiteraard staat de dienstverlening aan de OV-bedrijven in Nederland – als collectief de eigenaar van Translink – voorop.” 

Over Translink

Translink is in 2001 ontstaan als Trans Link Systems, een joint venture van de grootste vijf Nederlandse OV-bedrijven, met als doel één betaalsysteem te ontwikkelen voor het hele Nederlandse openbaar vervoer. Inmiddels verwerkt het bedrijf gemiddeld ruim 7,75 miljoen OV-chipkaart transacties per dag, op jaarbasis zijn dat er 2,83 miljard. Bij Translink werken zo’n 120 medewerkers, het hoofdkantoor staat in Amersfoort.